Deklaracja dotycząca etyki wydawniczej
Poniższe informacje dotyczące standardów etycznych i nadużyć w praktyce wydawniczej, których przestrzeganie deklaruje Redakcja Wydawnictw Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego (dalej: Wyd. INiG – PIB), zostały opracowane w oparciu o wytyczne Komitetu ds. Etyki Publikacyjnej (COPE), dostępne na stronie www.publicationethics.org
Misją Instytutu Nafty i Gazu – Państwowego Instytutu Badawczego jest dzielenie się wiedzą. Częścią tej misji jest m.in. publikowanie wydawnictw specjalnych przedstawiających osiągnięcia dotyczące sektora naftowo-gazowego (całokształt działań związanych z ropą naftową i gazem ziemnym oraz z dyscyplinami pokrewnymi, w tym z: poszukiwaniami i eksploatacją złóż węglowodorów, poprzez magazynowanie, transport, dystrybucję i użytkowanie gazu ziemnego, ropy naftowej i produktów naftowych, aż po rozwój i doskonalenie technologii wytwarzania paliw płynnych).
Wszystkie (poza popularno-naukowym rocznikiem „Rynek Polskiej Nafty i Gazu”) wydawane przez Wyd. INiG – PIB Wydawnictwa specjalne są recenzowane.
Redakcja Wydawnictw INiG – PIB będzie ujawniać i piętnować wszelkie przypadki naruszenia etyki wydawniczej przez strony uczestniczące w procesie wydawniczym: autorów, członków Rady Naukowej, komitetu redakcyjnego, redaktorów, recenzentów oraz redakcji.
Zakres tematyczny wydawnictw specjalnych obejmuje tematykę z zakresu: geologii, geofizyki, geochemii, wiertnictwa, eksploatacji, gazownictwa oraz technologii nafty. Prace naukowe dotyczące innych zagadnień niż wyżej wymienione nie będą przyjmowane do publikacji.
Publikacja wydawnictw specjalnych
Decyzję o przyjęciu wydawnictwa specjalnego i rozpoczęciu procedury wydawniczej, w tym przesłanie go do recenzji podejmuje Redaktor naczelny Wydawnictw INiG – PIB lub jego zastępca. Po stwierdzeniu przez redaktora naczelnego lub jego zastępcę, że nadesłane wydawnictwo specjalne można skierować do recenzji (w tym spełnia ona także wymogi formalne), zostaje ono wysłane do właściwego redaktora tematycznego, który wyznacza dwóch niezależnych recenzentów do oceny tej pracy.
Decyzja o publikacji wydawnictwa specjalnego jest podejmowana przez Redaktora naczelnego lub jego zastępcę na podstawie analizy recenzji. W przypadkach spornych, np. otrzymaniu dwóch skrajnie odmiennych recenzji– jednej pozytywnej, a drugiej negatywnej, Redakcja wraz z redaktorem naczelnym i redaktorami tematycznymi może powołać kolejnego recenzenta w celu rozstrzygnięcia problemu. Decyzję o przyjęciu wydawnictwa specjalnego do druku lub jego odrzuceniu może też podjąć Redaktor naczelny po konsultacji z redaktorem tematycznym właściwym dla tematyki danej pracy.
W przypadku otrzymania dwóch negatywnych recenzji wydawnictwa specjalnego bądź stwierdzeniu plagiatu, naruszenia praw autorskich lub zniesławienia, Redakcja wycofa je z prowadzonego procesu wydawniczego.
Zasada fair play
Rada Naukowa Wydawnictw INiG – PIB, komitet redakcyjny, redaktorzy tematyczni oraz recenzenci zobowiązani są do zachowania pełnego obiektywizmu przy kwalifikowaniu wydawnictw specjalnych do druku i pracy nad tekstem. Płeć, rasa, orientacja seksualna, wyznawana wiara, narodowość i przekonania polityczne autorów prac zgłoszonych do druku nie mają wpływu na ocenę wydawnictwa specjalnego.
Obowiązki autora
Wymogi dotyczące składania prac
Zgłaszając pracę do Redakcji Wyd. INiG – PIB autorzy są zobowiązani dołączyć oświadczenie o nienaruszaniu przez nich praw autorskich (LINK) innych osób oraz o tym, że ich praca nie została opublikowana ani przeznaczona do publikacji w innym wydawnictwie. W przypadku wydawnictwa specjalnego przygotowanego przez kilku autorów powinni oni też określić merytoryczny oraz procentowy wkład poszczególnych osób w jej jego powstanie.
W przypadku złożenia do redakcji elementów graficznych (rycin, tabel itp.) opublikowanych już wcześniej, autorzy wydawnictwa specjalnego zobowiązani są do przedstawienia zgody ich właściciela/wydawcy na ich ponowne wykorzystanie. Dotyczy to w szczególności zdjęć i grafik pobranych z Internetu. Każdy przypadek nierzetelności naukowej – szczególnie plagiatu – będzie ujawniany, w tym z zastosowaniem procedury powiadomienia odpowiednich instytucji.
Wytyczne dotyczące przygotowania wydawnictwa specjalnego i zgłoszenia go do redakcjiWydawnictw INiG – PIB dostępne są w wersji elektronicznej na stronie internetowej wydawnictw specjalnych.
Oryginalność
Autorzy mogą przedstawić do publikacji jedynie oryginalne prace własne, w przeciwnym przypadku praca nie będzie dopuszczona do druku lub zostanie wycofana (wykazanie nieetycznej postawy autorów po opublikowaniu pracy). Niedopuszczalna jest jakakolwiek forma plagiatu – w tym przywłaszczenie dorobku, zwrotów, danych, koncepcji teoretycznych lub konkluzji innych autorów, czy autoplagiatu – obejmującego powtórne opublikowanie fragmentów własnych wcześniej opublikowanych utworów jako utworów nowych. Równoległe wysyłanie manuskryptu do więcej niż jednego czasopisma uznaje się za zachowanie nieetyczne – naganne.
Oryginalność tekstu złożonego w wydawnictwie może być weryfikowana przez internetowy system antyplagiatowy. Za treści prezentowane w wydawnictwach specjalnych odpowiedzialność ponoszą ich autorzy.
Prace lub słowa innych autorów wymagają odpowiedniego zacytowania. Autorzy powinni również wskazać na wszelkie ideowe inspiracje, w tym publikacje, które przyczyniły się do powstania pracy.
W wyjątkowych przypadkach możliwy jest przedruk lub tłumaczenie już opublikowanego tekstu, przy czym taka publikacja musi być odpowiednio oznaczona i wymaga zgody właściciela/właścicieli praw autorskich do niej.
Redakcja przestrzega przed:
- przepisywaniem tekstów z innych prac naukowych, monografii, publikacji (w tym dostępnych na stronach internetowych) i ich kompilacją. Tekst, który został przepisany bez wyraźnego zaznaczenia go przy użyciu cudzysłowu lub kursywy, będzie uznany za plagiat (nawet jeśli będzie oznaczony przypisem literaturowym, a nie będzie wyraźnego zaznaczenia cytowanego fragmentu);
- podawaniem w spisie literaturowym publikacji, na które nie powołano się w tekście. W spisie literatury należy uwzględnić wyłącznie publikacje, do których autor odnosi się w treści wydawnictwa specjalnego.
Autorstwo manuskryptu
Jako autorzy wydawnictw specjalnych mogą być podane wyłącznie te osoby, które wniosły rzeczywisty wkład w jego powstanie. W piśmie skierowanym do Redakcji w sprawie opublikowania wydawnictwa specjalnego współautorzy określają rodzaj i zakres prac nad zgłoszonym dziełem. Autorzy mogą zamieścić w stopce redakcyjnej dane osób uczestniczących w badaniach, na kanwie których powstało wydawnictwo specjalne (ale które nie miały udziału w jego przygotowaniu).
Cytowanie źródeł
Autorzy powinni podawać źródła prezentowanych danych i powoływać się w tekście wydawnictwa specjalnego na wszystkie istotne doniesienia. Sposób cytowania, zgodny z wytycznymi Wydawnictwa INiG – PIB znajduje się na stronie internetowej Wydawnictwa.
Oszustwo naukowe
Autorzy są zobowiązani prezentować wyniki swojej pracy w sposób przejrzysty, rzetelny i uczciwy – złożone prace mogą zawierać jedynie dane, analizę statystyczną i wyniki, które zostały uznane za dokładne. Publikowanie z premedytacją nieprawdziwych czy niezweryfikowanych wyników jest nieetyczne i nieakceptowalne.
Ujawnienie konfliktu interesów
Autorzy mają obowiązek ujawnić Redakcji każdy potencjalny konflikt interesów, mogący wpłynąć na wyniki zamieszczone w przesłanym wydawnictwie specjalnym lub na ich interpretację. Autorzy powinni również zapewnić, że nie istnieją żadne roszczenia własnościowe do treści i zdjęć zamieszczonych w zgłoszonym do Redakcji tekście, które mogłyby zaszkodzić publikacji materiału oraz Wydawcy wydawnictwa specjalnego.
Błędy po publikacji
Jeśli po publikacji wydawnictwa specjalnego jego autorzy stwierdzą błąd w tekście, powinni o tym niezwłocznie poinformować Redakcję w celu dokonania korekty i/lub wycofania ze sprzedaży tej pozycji wydawniczej.
Obowiązki recenzenta
Podstawowym obowiązkiem recenzenta jest obiektywna ocena tekstu. Wszelkie komentarze, oceny i sugestie powinny być wskazane w sposób jasny i wsparte odpowiednimi argumentami. Krytyka lub uwagi ze względów osobistych są niedopuszczalne. Na decyzję dotyczącą publikacji wpływa jedynie zawartość merytoryczna przekazanego materiału oraz zgodność tematyczna z profilem Wydawnictw INiG – PIB. W procesie recenzowania uwzględniane są wyłącznie następujące kryteria: oryginalność pracy i jej naukowy charakter, zgodność nadesłanego manuskryptu z zakresem tematycznym Wydawnictw INiG – PIB, poprawność obliczeń i wykorzystanej terminologii, prawidłowa weryfikacja hipotez i uzasadnienie wniosków.
Ujawnienie konfliktu interesów
Redaktorzy i recenzenci nie mogą wykorzystywać informacji zawartych nadesłanej pracy naukowej do własnych celów badawczych bez uprzedniej wyraźnej zgody jej autora. W przypadku stwierdzenia konfliktu interesów wynikającego z konkurencji, współpracy lub innych relacji z którymkolwiek z autorów czy instytucjami powiązanymi z danym tekstem wydawnictwa specjalnego kompetencje Redaktora naczelnego (decyzja dotycząca publikacji tego wydawnictwa) przejmuje jego zastępca, redaktor tematyczny lub inny członek Rady Naukowej Wydawnictw INiG – PIB. Redaktorzy zobowiązani są ujawnić ewentualny konflikt interesów, a także opublikować taką informację po opublikowaniu pracy, w przypadku gdy stwierdzono zaistnienie takiego konfliktu. W razie potrzeby podjęte będą także inne działania, takie jak publikacja unieważnienia (retrakcja) lub sprostowania.
Droga odwoławcza
Jeśli autor postanowi odwołać się od decyzji o nieopublikowaniu jego wydawnictwa specjalnego ostateczna decyzja w tej sprawie należy do Redaktora naczelnego lub jego zastępcy. Redaktor naczelny po skonsultowaniu się z redaktorami tematycznymi i recenzentami oceniającymi daną pracę może zmienić początkową decyzję o niepublikowaniu artykułu.
Wycofanie wydawnictwa specjalnego
Jeśli po publikacji wydawnictwa specjalnego zostanie w nim znaleziony istotny błąd lub znaczne jej jego części zostaną uznane za nieważne, praca zostanie wycofana z druku z podaniem przyczyny (np. oszustwo, błąd, plagiat, tzw. podwójne publikacje). Retrakcja wydawnictwa specjalnego nastąpi również w przypadku, gdy w opublikowanej pracy, już po jej opublikowaniu, zostaną znalezione poufne informacje pozyskane przez autora od osoby trzeciej i wykorzystane w pracy bez jego zgody.
Decyzję o wycofaniu wydawnictwa specjalnego podejmuje Redaktor naczelny lub jego zastępca po konsultacjach z komitetem redakcyjnym (redaktorami tematycznymi lub Radą Naukową Wydawnictw INiG – PIB oraz recenzentami, którzy opiniowali daną pracę.
Obowiązki recenzentów
Poufność
Recenzenci zobowiązani są do zachowania poufności wszelkich nieopublikowanych prac i związanych z nimi materiałów.
Obiektywizm
Recenzenci zobowiązani są dokładać wszelkich starań, by rzetelnie i obiektywnie ocenić wartość naukową ocenianego wydawnictwa specjalnego. Jeśli recenzent uzna, że nie ma wystarczających kwalifikacji by ocenić daną pracę, powinien poinformować o tym Redakcję i uchylić się od sporządzenia recenzji danego tekstu. Obowiązkiem recenzenta jest przekazanie autorom, za pośrednictwem zespołu redakcyjnego, jasnych, konstruktywnych i szczegółowych uwag, również w przypadku pracy, która jego zdaniem nie kwalifikuje się do druku. Naganne jest ograniczanie się do poinformowania autorów jedynie o konkluzjach recenzji, a zwłaszcza nieinformowanie ich o istotnych zarzutach, w tym także w recenzjach pozytywnych.
Terminowość przeprowadzania recenzji
Recenzent powinien starannie ocenić możliwości sporządzenia recenzji w wyznaczonym czasie, a w razie wątpliwości w tym zakresie zaniechać recenzowania. Redakcja oczekuje złożenia recenzji w terminie do 60 dni roboczych od przyjęcia tego zadania przez recenzenta.
Ujawnienie konfliktu interesów
Recenzent nie może pozostawać w bliskich relacjach osobistych i/lub zawodowych z autorem wydawnictwa specjalnego. W przypadku zaistnienia takiej sytuacji recenzent zobowiązany jest zaniechać recenzowania takiego tekstu i niezwłocznie powiadomić o tym fakcie Redakcję, a także odmówić przeprowadzenia recenzji.
Oryginalność
Jeśli w trakcie recenzowania lub weryfikacji manuskryptu zostały wykazane znaczne podobieństwa do artykułów innych osób lub nadużycia w stosunku do ich własności intelektualnej, obowiązkiem recenzenta jest powiadomienie o tym fakcie Redakcję. Redaktor Naczelny lub jego zastępca, po zapoznaniu się ze szczegółami stwierdzonego naruszenia, podejmie ostateczną decyzję co do publikacji pracy.
Cytowanie źródeł
Recenzent powinien wskazać autorom wszelkie tematy oraz publikacje, które w jego opinii są istotne, a nie zostały w pracy ujęte i zacytowane.
W sytuacjach spornych, jakie mogą zaistnieć w trakcie procesu wydawniczego, Redakcja będzie postępować zgodnie z procedurami określonymi przez COPE:
LINK NA STRONĘ PL: https://publicationethics.org/files/Full%20set%20of%20Polish%20flowcharts.pdf
LINK NA STRONĘ ANG: https://publicationethics.org/files/Full%20set%20of%20English%20flowcharts_9Nov2016.pdf